ناودانی چیست؟ + انواع ناودانی و کاربردها

در دنیای گسترده فولاد و سازه های فلزی، ناودانی یکی از اعضای جدانشدنی و مهم محسوب می شود که جایگاه ویژه ای در صنعت ساخت وساز و تولید دارد. این مقطع فولادی، ساختاری U شکل دارد که دو بال آن در دو طرف جان قرار گرفته اند. به واسطه این طراحی خاص، ناودانی ها به استحکام بخشی و تقویت سازه ها کمک شایانی می کنند.

ناودانی چیست؟

ناودانی ها بسته به نوع کاربرد، ضخامت، ابعاد و مواد اولیه، در انواع مختلفی تولید می شوند و هرکدام پاسخگوی نیاز خاصی هستند. نکته جالب توجه این است که ناودانی ها نه تنها در ساختمان سازی، بلکه در صنایع مختلف همچون ماشین آلات، تجهیزات صنعتی و حتی ساخت پل ها و سوله ها نیز کاربرد فراوان دارند.برای انتخاب بهترین گزینه در پروژه‌های عمرانی، اطلاع از قیمت ناودانی و ویژگی‌های هر نوع آن اهمیت ویژه‌ای دارد.

انواع ناودانی

تنوع در دنیای ناودانی ها سبب شده تا برای هر نیاز مهندسی، گزینه ای مناسب وجود داشته باشد. تقسیم بندی ناودانی ها می تواند بر اساس معیارهای متفاوتی صورت گیرد؛ از شکل ظاهری و جنس ماده اولیه گرفته تا استانداردهای تولید و حتی کاربرد نهایی. هرکدام از این تقسیم بندی ها سبب می شود مهندسان و فعالان صنعت بتوانند با دقت و آگاهی بیشتری نسبت به انتخاب مقطع مناسب اقدام کنند.

انواع ناودانی بر اساس شکل ظاهری

اگر به ظاهر ناودانی ها دقت کنیم، متوجه تفاوت های چشمگیری در طراحی آن ها می شویم. رایج ترین تقسیم بندی براساس شکل ظاهری، به دو نوع ناودانی پرسی و ناودانی فابریک منتهی می شود. ناودانی پرسی همان طور که از نامش پیداست، از ورق های فولادی و از طریق فرآیند پرسکاری تولید می شود؛ به طوری که با خم کردن ورق به شکل U، محصول نهایی آماده می شود. این نوع ناودانی اغلب برای پروژه هایی با ظرفیت باربری کمتر و کاربردهای سبک تر استفاده می شود. در مقابل، ناودانی فابریک مستقیماً از شمش فولادی و به کمک نورد گرم تولید می شود که استحکام، دوام و ظرفیت باربری بالاتری دارد.
از سوی دیگر، برخی ناودانی ها دارای بال های موازی هستند و برخی دیگر بال های مخروطی دارند که هرکدام ویژگی خاص خود را دارند و برای کاربری های متفاوتی انتخاب می شوند.

انواع ناودانی بر اساس مواد سازنده

مواد اولیه به کاررفته در تولید ناودانی ها، مستقیماً بر کیفیت و دوام آن ها اثرگذار است. ناودانی ها عمدتاً از فولاد تولید می شوند؛ با این حال، بر حسب نیاز بازار و شرایط محیطی، ناودانی های آلومینیومی، گالوانیزه و حتی پلاستیکی نیز در بازار موجود است. ناودانی فولادی، به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار و ضربه، بیشترین استفاده را در صنعت دارد. ناودانی آلومینیومی برای پروژه هایی با نیاز به وزن کم و مقاومت در برابر خوردگی، بسیار مناسب است و ناودانی گالوانیزه به دلیل پوشش ضدزنگ، در محیط های مرطوب و خورنده کاربرد دارد. انتخاب نوع ماده سازنده همواره باید بر اساس شرایط محیطی و الزامات پروژه صورت گیرد تا عملکرد مطلوب و طول عمر بالای سازه تضمین شود.

انواع ناودانی ها بر اساس استاندارد تولید

استانداردهای تولید، کیفیت و ابعاد ناودانی ها را تضمین می کنند و یکی از مهم ترین معیارها در انتخاب این محصول به شمار می روند. متداول ترین استانداردها در ایران و جهان، استانداردهای اروپایی (UPE و UPN) و استاندارد ملی ایران (ISIRI) هستند. ناودانی های تولیدشده بر اساس استاندارد UPE دارای بال های موازی و ضخامت یکنواخت هستند، در حالی که ناودانی های UPN دارای بال های مخروطی اند که به تدریج ضخامت آن ها کاهش می یابد. همچنین برخی کارخانه ها مطابق استاندارد DIN آلمان یا ASTM آمریکا تولید می کنند که هرکدام مشخصات فنی ویژه ای دارند. رعایت استانداردهای تولیدی، تضمین کننده کیفیت و کارایی ناودانی در پروژه های عمرانی و صنعتی است.

انواع ناودانی بر اساس کاربرد

کاربرد ناودانی ها بسیار متنوع است و به همین دلیل، تقسیم بندی آن ها بر اساس نوع استفاده اهمیت بالایی دارد. برخی ناودانی ها ویژه ساخت قاب و اسکلت سازه ها طراحی شده اند، در حالی که نوع دیگری برای تقویت تیرآهن ها و ایجاد چهارچوب درها و پنجره ها مورد استفاده قرار می گیرند. ناودانی های صنعتی نیز در ساخت ماشین آلات، تجهیزات صنعتی و حتی صنایع خودرو کاربرد دارند. برخی ناودانی ها مخصوص استفاده در سوله سازی و پل سازی هستند که نیازمند تحمل بارهای سنگین و شرایط محیطی خاص می باشند. این تقسیم بندی کاربردی کمک می کند تا در هر پروژه، مناسب ترین نوع ناودانی انتخاب شود و از لحاظ فنی و اقتصادی بهترین عملکرد حاصل گردد.

انواع ناودانی بر اساس وزن

وزن ناودانی یکی دیگر از شاخص های مهم در انتخاب این مقطع فولادی است. به طور کلی، ناودانی ها به دو گروه سبک و سنگین تقسیم می شوند. ناودانی سبک معمولاً بر اساس جدول اشتال اروپایی تولید می شود و وزن آن کمتر از استاندارد است. این نوع ناودانی برای پروژه های سبک و مواردی که باربری زیادی نیاز نیست، انتخاب مناسبی است. در مقابل، ناودانی سنگین بر اساس استانداردهای DIN آلمان یا ISIRI ایران تولید می شود و دارای وزن و ضخامت بالاتری است. این نوع برای پروژه های سنگین، سازه های باربر و مکان هایی که ایمنی و استحکام در اولویت است، مورد استفاده قرار می گیرد.

ویژگی های ناودانی

ناودانی ها به دلیل ساختار خاص خود، ویژگی های منحصر به فردی دارند که آن ها را از سایر مقاطع فولادی متمایز می کند. مقاومت بالا در برابر فشار و ضربه، قابلیت تحمل بارهای سنگین و استحکام خمشی از مهم ترین خصوصیات ناودانی به شمار می روند. این محصول همچنین از انعطاف پذیری مناسبی برخوردار است و در صورت لزوم، می توان آن را به راحتی برش داد یا سوراخ کاری کرد. ناودانی ها معمولاً در برابر شرایط محیطی نیز مقاومت خوبی دارند و در صورت استفاده از پوشش های ضدزنگ، طول عمر بیشتری خواهند داشت. سادگی نصب، امکان جوشکاری و اتصال آسان با سایر مقاطع فولادی و قیمت مناسب نسبت به کارایی، از دیگر ویژگی های مهم ناودانی محسوب می شود.

استانداردهای رایج ناودانی

در عرصه تولید و استفاده از ناودانی ها، رعایت استانداردهای بین المللی و ملی اهمیت ویژه ای دارد. استانداردهای UPE و UPN که عمدتاً در اروپا رایج هستند، هریک مشخصات هندسی و مکانیکی دقیقی را تعیین کرده اند تا کیفیت محصول نهایی تضمین شود. در ایران، استاندارد ISIRI 4477 برای تولید ناودانی کاربرد دارد و تمامی ابعاد، ضخامت ها و تلورانس ها بر اساس آن تنظیم می شود. استاندارد DIN 1026 آلمان و ASTM A36 آمریکا نیز در برخی کارخانه ها رعایت می شود. انتخاب ناودانی با استاندارد معتبر، اطمینان خاطر از بابت دوام، استحکام و کیفیت را برای مصرف کننده به همراه دارد.

مهم ترین کاربردهای ناودانی چیست؟

ناودانی ها در معماری و مهندسی عمران نقشی کلیدی ایفا می کنند و کاربرد آن ها تنها به اسکلت بندی ساختمان محدود نمی شود. از ساخت سوله ها و سالن های صنعتی گرفته تا تولید انواع چهارچوب در و پنجره، ناودانی ها حضور پررنگی دارند. این محصول در ساخت تیرها و ستون ها، پل ها، پایه تابلوهای برق و حتی ماشین آلات سنگین نیز کاربرد دارد. در پروژه هایی که نیاز به تقویت و استحکام بیشتر دارند، ناودانی ها به عنوان عضو تقویتی به کار می روند. همچنین در صنعت خودروسازی، برای ساخت شاسی و قطعات باربر، استفاده از ناودانی رایج است. به همین دلیل است که ناودانی ها را می توان جزو مقاطع پرکاربرد و حیاتی در دنیای مهندسی دانست.

استانداردهای ناودانی

استانداردهای ناودانی، مجموعه ای از دستورالعمل ها و مشخصات فنی هستند که تولیدکنندگان را موظف می کنند تا محصولی با کیفیت یکنواخت و قابل اعتماد به بازار عرضه کنند. این استانداردها نه تنها به ابعاد و وزن، بلکه به جنس ماده اولیه، میزان تلورانس مجاز، خواص مکانیکی و حتی روش های آزمایش محصول اشاره دارند. هر کشور یا منطقه، استاندارد مخصوص به خود را دارد؛ مثلاً UPN و UPE در اروپا، ISIRI در ایران و DIN در آلمان از جمله رایج ترین ها هستند. آشنایی با این استانداردها، امکان مقایسه محصولات مختلف را به خریداران و مهندسان می دهد و سبب می شود انتخابی هوشمندانه و مطابق نیاز پروژه صورت گیرد.

برای اطلاع از قیمت فولاد آلیاژی و دریافت مشاوره تخصصی، می‌توانید از خدمات مجموعه ثامن تجارت بهره‌مند شوید.

سوالات متداول