مشاوره و فروش
021-37163
لوله های استنلس استیل از حیاتی ترین اجزای سیستم های لوله کشی در صنایع گوناگون به شمار می روند. برای تضمین سازگاری ابعادی و عملکردی، استانداردی جهانی به نام ASME B36.19 تدوین شده است. این استاندارد ابعاد، ضخامت ها و اندازه های دقیق لوله های استنلس استیل را بر اساس شاخص های صنعتی مشخص می کند تا تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بتوانند بدون ابهام از داده های یکسان استفاده کنند.
قیمت فولاد آلیاژی بسته به نوع ترکیب شیمیایی و روش تولید آن متفاوت است و نوسانات بازار جهانی فلزات تأثیر مستقیمی بر آن دارد.
استاندارد ASME B36.19 بخشی از مجموعه استانداردهای سازمان مهندسان مکانیک آمریکا (ASME) است که به طور ویژه برای لوله های فولاد زنگ نزن (Stainless Steel Pipes) تعریف شده است. هدف این استاندارد، تعیین ابعاد دقیق، ضخامت جداره (Schedule) و محدوده های مجاز ابعادی برای انواع لوله های استنلس استیل بدون درز (Seamless) و جوشی (Welded) است.
با تکیه بر این استاندارد، مهندسان می توانند اطمینان حاصل کنند که لوله ها با تجهیزات و اتصالات سازگار بوده و در فشارها و دماهای مختلف عملکرد ایمن دارند.
تاریخچه و هدف تدوین استاندارد
با گسترش کاربرد فولادهای زنگ نزن در قرن بیستم، نیاز به استانداردی جامع برای هماهنگی بین تولیدکنندگان احساس شد. پیش از تدوین ASME B36.19، تفاوت های جزئی در ضخامت ها و ابعاد باعث ناسازگاری بین برندهای مختلف می شد. هدف اصلی از ایجاد این استاندارد، یکسان سازی مشخصات فیزیکی لوله ها، افزایش ایمنی و بهبود قابلیت تبادل پذیری بین محصولات صنعتی بود. این استاندارد نخستین بار در دهه ۱۹۵۰ میلادی منتشر شد و تاکنون چندین بار بازنگری شده تا با نیازهای نوین صنایع تطابق داشته باشد.
برای پروژه های صنعتی و ساختمانی، اطلاع از قیمت استیل روز می تواند به تصمیم گیری دقیق تر در خرید مواد اولیه کمک کند.
در نگاه اول ممکن است تصور شود که هر دو استاندارد یک هدف دارند، اما تفاوت آن ها در جنس و کاربرد لوله ها است.
ASME B36.10 برای لوله های فولادی کربنی (Carbon Steel Pipes) تدوین شده، در حالی که ASME B36.19 به طور اختصاصی به لوله های استنلس استیل اختصاص دارد.
از نظر ابعادی نیز تفاوت هایی در ضخامت جداره وجود دارد؛ برای مثال در سایزهای کوچک تر، لوله های استاندارد B36.19 معمولاً دیواره نازک تری نسبت به معادل خود در B36.10 دارند. این تفاوت به دلیل مقاومت بالاتر استنلس استیل در برابر خوردگی و نیاز کمتر به ضخامت بالا ایجاد شده است.
محدوده فشار و دما در لوله های استنلس استیل
تحمل فشار و دما در لوله های استنلس استیل به عوامل متعددی مانند ضخامت جداره، قطر اسمی (NPS) و نوع آلیاژ بستگی دارد. به طور کلی، این لوله ها می توانند در دماهای تا حدود ۸۰۰ درجه سانتی گراد و فشارهای بالا بدون تغییر ساختار کریستالی عملکرد مطلوبی داشته باشند.
در سیستم هایی که شوک حرارتی یا تغییرات ناگهانی دما رخ می دهد، این ویژگی اهمیت ویژه ای دارد.
قیمت لوله استیل با توجه به گرید آلیاژ، ضخامت جداره و نوع ساخت (درزدار یا بدون درز) تعیین می شود.
این جدول شامل پارامترهایی نظیر قطر خارجی (OD)، ضخامت جداره (Schedule) و اندازه اسمی لوله (NPS) است. داده های آن برای هماهنگی کامل بین تولیدکنندگان، طراحان و مصرف کنندگان تدوین شده اند تا در طراحی شبکه های صنعتی هیچ مغایرتی ایجاد نشود.
| اندازه اسمی (NPS) | قطر خارجی (OD) اینچ | قطر خارجی (OD) میلی‌متر | ضخامت جداره (Schedule) / اینچ | ضخامت جداره میلی‌متر |
|---|---|---|---|---|
| ¾″ | 1.050 | 26.67 | Sch 5S: 0.065 | ≈ 1.65 |
| Sch 10S: 0.083 | ≈ 2.11 | |||
| Sch 40S: 0.113 | ≈ 2.87 | |||
| 1″ | 1.315 | 33.40 | Sch 5S: 0.065 | ≈ 1.65 |
| Sch 10S: 0.109 | ≈ 2.77 | |||
| Sch 40S: 0.133 | ≈ 3.38 | |||
| 2″ | 2.375 | 60.33 | Sch 5S: 0.109 | ≈ 2.77 |
| Sch 10S: 0.154 | ≈ 3.91 | |||
| Sch 40S: 0.218 | ≈ 5.54 | |||
| 4″ | 4.500 | 114.30 | Sch 5S: 0.083 | ≈ 2.11 |
| Sch 10S: 0.120 | ≈ 3.05 | |||
| Sch 40S: 0.237 | ≈ 6.02 | |||
| Sch 80S: 0.337 | ≈ 8.56 | |||
| 24″ | 24.000 | 609.60 | Sch 10S: 6.35 mm | – |
اندازه گذاری بر اساس NPS (Nominal Pipe Size)
NPS یا اندازه اسمی لوله، معیاری غیرواقعی از قطر داخلی لوله است که برای استانداردسازی ابعاد مورد استفاده قرار می گیرد. این عدد به مهندسان امکان می دهد تا لوله ها و اتصالات را بدون نیاز به اندازه گیری دقیق، بر اساس یک مقیاس ثابت انتخاب کنند.
ضخامت جداره لوله ها (Schedule Number)
عدد Schedule یا “شماره ضخامت” نشان دهنده میزان ضخامت دیواره لوله است. در استاندارد ASME B36.19، مقادیر Schedule مانند 5S، 10S، 40S و 80S برای استنلس استیل تعریف شده اند. این مقادیر تعیین می کنند که لوله تا چه میزان فشار را می تواند تحمل کند.
هنگام انتخاب مواد مقاوم برای تجهیزات صنعتی، بررسی قیمت میلگرد استیل در کنار خواص مکانیکی آن اهمیت زیادی دارد.
جدول کامل ابعاد، قطر خارجی و ضخامت لوله ها
در جدول رسمی ASME B36.19، قطر خارجی لوله ها از حدود 6 میلی متر تا بیش از 600 میلی متر متغیر است. هر ردیف از جدول شامل مقدار دقیق قطر خارجی (OD)، ضخامت جداره و وزن تقریبی بر واحد طول است. این داده ها برای طراحی خطوط انتقال بخار، آب، مواد شیمیایی و گازهای صنعتی مورد استفاده قرار می گیرند.
تفاوت بین اندازه های اینچ و میلی متر در جدول استاندارد
در استاندارد ASME B36.19، اندازه ها معمولاً بر حسب اینچ تعریف می شوند، اما در کاربردهای بین المللی، تبدیل آن ها به میلی متر رایج است. تفاوت در روش اندازه گیری ممکن است باعث سردرگمی شود، به همین دلیل، همواره توصیه می شود مهندسان از جدول های تبدیل رسمی استفاده کنند تا خطای طراحی به حداقل برسد.
نکات فنی در انتخاب لوله استنلس استیل
انتخاب صحیح لوله استنلس استیل، نیازمند بررسی دقیق شرایط کاری و الزامات سیستم است. عواملی مانند دمای سیال، فشار کاری، ترکیب شیمیایی محیط و نوع سیال همگی نقش مهمی دارند.
توجه به فشار کاری و دمای سیستم
هرچه فشار و دمای سیستم بالاتر باشد، باید از لوله هایی با ضخامت بیشتر (Schedule بالاتر) استفاده شود. انتخاب اشتباه ضخامت می تواند منجر به تغییر شکل یا حتی شکستگی لوله شود.
انتخاب گرید مناسب بر اساس محیط کاری
در محیط های حاوی مواد خورنده مانند اسیدها، گازهای نمکی یا کلر، استفاده از گریدهای مقاوم تر مانند 316 یا 904L ضروری است. در مقابل، برای کاربردهای عمومی، استیل 304 گزینه ای اقتصادی و مؤثر است.
استانداردهای مکمل (ASTM A312، A213 و…)
برای تضمین کیفیت متالورژیکی و مکانیکی، استاندارد ASME B36.19 معمولاً همراه با استانداردهای ASTM A312، ASTM A213، ASTM A269 و سایر گواهی ها استفاده می شود. این استانداردها ترکیب شیمیایی، روش ساخت و تست های لازم برای اطمینان از کیفیت محصول را مشخص می کنند.
قیمت ورق استیل 316 معمولاً از سایر گریدها بالاتر است، زیرا این آلیاژ به دلیل داشتن مولیبدن مقاومت فوق العاده ای در برابر خوردگی دارد.
سوالات متداول
در برخی موارد بله، اما باید به تفاوت ضخامت دیواره توجه شود تا اتصالات به درستی آب بندی شوند.
خیر، به دلیل وجود کروم و لایه محافظ اکسید کروم، این لوله ها ذاتاً ضدزنگ هستند.
استیل نوع 316 به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی ناشی از مواد غذایی و شوینده ها، انتخاب ایده آل است.
روشا رشیدی هستم، فارغ‌التحصیل رشته ادبیات فارسی. حدود چهار ساله که به صورت حرفه‌ای تو حوزه تولید محتوا فعالیت می‌کنم. تو این مدت تونستم با تکیه بر علاقه و دانشم تو زمینه ادبیات و نویسندگی، متن‌های تاثیرگذار و هدفمندی برای نشریه‌ها، سایت‌ها و برندهای مختلف بنویسم. همیشه سعی کردم نیاز مخاطب رو خوب بشناسم و محتوایی تولید کنم که هم ارزشمند باشه، هم بتونه به هدف پروژه کمک کنه. تخصصم بیشتر تو نوشتن محتوای وب، مقاله‌های تخصصی، داستان‌نویسی و مدیریت محتوای شبکه‌های اجتماعیه. سعی می‌کنم با خلاقیت، دقت و به‌روز بودن، چیزی خلق کنم که تو ذهن مخاطب موندگار بشه.