مشاوره و فروش
02137163
عرشه فولادی طی سال های اخیر به یکی از محبوب ترین روش های اجرای سقف در پروژه های ساختمانی تبدیل شده است. دلیل این محبوبیت، ترکیبی از سرعت اجرا، کاهش وزن سازه، و صرفه جویی اقتصادی است. با این حال، دو نوع اصلی عرشه فولادی وجود دارد: مرکب و غیر مرکب. هر کدام ویژگی ها، مزایا و محدودیت های خاص خود را دارند و انتخاب صحیح میان آن ها می تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد سازه، هزینه نهایی پروژه و حتی ایمنی ساختمان داشته باشد. در این مقاله به طور جامع به بررسی این دو نوع سیستم می پردازیم تا مهندسان، پیمانکاران و کارفرمایان بتوانند تصمیمی آگاهانه بگیرند.بررسی دقیق قیمت ورق عرشه فولادی پیش از شروع پروژه کمک می کند تا انتخاب بین سیستم مرکب و غیر مرکب بر اساس بودجه و نیاز سازه ای بهینه انجام شود.
عرشه فولادی مرکب به سیستمی گفته می شود که در آن ورق فولادی، بتن و آرماتورهای برشی به صورت یکپارچه عمل می کنند. ورق فولادی به کمک گل میخ های برشی به تیرهای سازه متصل می شود و این اتصال باعث می شود که بتن و فولاد به صورت همزمان باربری کنند. در نتیجه، ظرفیت خمشی سقف به طور محسوسی افزایش می یابد و ضخامت بتن مورد نیاز کاهش پیدا می کند.
عملکرد سازه ای عرشه فولادی مرکب
در این سیستم، ورق فولادی نه تنها نقش قالب ماندگار دارد بلکه بخشی از نیروی کششی را نیز تحمل می کند. بتن در بالای سقف نیروی فشاری را متحمل می شود و گل میخ ها نیروی برشی بین بتن و فولاد را منتقل می کنند. این رفتار ترکیبی موجب می شود که سختی خمشی سقف بیشتر شود و خیز آن تحت بار کاهش یابد. همچنین، نیاز به تیرهای فرعی کمتر شده و فاصله بین تیرهای اصلی می تواند افزایش یابد که صرفه جویی اقتصادی ایجاد می کند.
مزایای استفاده از عرشه فولادی مرکب
عرشه فولادی مرکب علاوه بر افزایش ظرفیت باربری، ایمنی بالاتری در برابر آتش سوزی و ارتعاشات دارد. با کاهش ضخامت دال، وزن کلی سازه کاهش یافته و در پروژه های مرتفع، این موضوع اهمیت بسیاری پیدا می کند. همچنین، با کاهش میزان میلگرد مصرفی، هزینه پروژه کاهش می یابد. از دیگر مزایا می توان به امکان بتن ریزی در دهانه های بلندتر و اجرای سریع تر در پروژه های صنعتی و تجاری اشاره کرد.
در این سیستم، ورق فولادی تنها نقش قالب ماندگار دارد و در محاسبات سازه ای به عنوان عضو باربر در نظر گرفته نمی شود. این یعنی پس از گیرش بتن، بارهای وارده تنها توسط بتن و آرماتورها تحمل می شوند. در نتیجه، ضخامت بتن و میزان آرماتور مصرفی معمولاً بیشتر از سیستم مرکب خواهد بود.
محدودیت ها و چالش های استفاده از عرشه فولادی غیر مرکب
مهم ترین چالش این سیستم افزایش وزن نهایی سقف است که منجر به افزایش نیروی زلزله می شود. همچنین به دلیل عدم مشارکت ورق فولادی در باربری، ظرفیت خمشی سقف کمتر است و خیز بیشتری در دهانه های بلند مشاهده می شود. در نتیجه برای جبران این ضعف، نیاز به تیرهای فرعی و میلگردهای بیشتر خواهد بود که هزینه و زمان اجرا را افزایش می دهد.
در انتخاب بین عرشه فولادی مرکب و غیر مرکب، آگاهی از قیمت ورق مورد استفاده می تواند نقش مهمی در برآورد دقیق هزینه های پروژه و تصمیم گیری اقتصادی داشته باشد.
تفاوت در طراحی و محاسبات سازه ای
در عرشه فولادی مرکب، طراحی بر اساس رفتار ترکیبی فولاد و بتن انجام می شود و مقاطع سبک تری مورد استفاده قرار می گیرد. در مقابل، در عرشه غیر مرکب ورق فولادی به عنوان عضو مقاومتی در نظر گرفته نمی شود و بنابراین طراحی محافظه کارانه تر است و مقاطع بزرگ تری مورد نیاز خواهد بود.
تفاوت در هزینه و زمان اجرا
عرشه مرکب به دلیل کاهش ضخامت بتن، کاهش حجم آرماتور و حذف بخشی از تیرهای فرعی، هزینه کلی پروژه را کاهش می دهد. همچنین به دلیل سبکی سازه، فونداسیون کوچک تر طراحی می شود که خود صرفه جویی اقتصادی ایجاد می کند. از نظر زمان اجرا نیز، به دلیل نیاز کمتر به آرماتوربندی، سرعت کار بیشتر است. در مقابل، عرشه غیر مرکب ممکن است در پروژه های کوچک با دهانه کوتاه مقرون به صرفه تر باشد.
تفاوت در دوام و ایمنی سازه
عرشه مرکب به دلیل یکپارچگی بیشتر بین بتن و فولاد، مقاومت بالاتری در برابر لرزش، زلزله و بارهای دینامیکی دارد. در عین حال، پوشش گالوانیزه ورق فولادی از خوردگی جلوگیری می کند و عمر مفید سازه را افزایش می دهد. عرشه غیر مرکب به دلیل ضخامت بیشتر بتن ممکن است مقاومت حرارتی بهتری در برابر آتش داشته باشد ولی از نظر عملکرد لرزه ای ضعیف تر است.
کاربردهای رایج عرشه فولادی مرکب
این سیستم بیشتر در پروژه های تجاری، اداری، سوله های صنعتی و برج ها به کار می رود، جایی که وزن سازه و سرعت اجرا اهمیت حیاتی دارند. در پروژه هایی با دهانه های بلند، عرشه مرکب بهترین انتخاب است زیرا نیاز به تیرهای فرعی را به حداقل می رساند.
کاربردهای رایج عرشه فولادی غیر مرکب
عرشه غیر مرکب بیشتر در پروژه های کوچک یا سازه هایی با دهانه کوتاه استفاده می شود که در آن طراحی ساده تر و هزینه اولیه پایین تر اهمیت بیشتری نسبت به کاهش وزن دارد. همچنین در سازه هایی که بارهای سنگین متمرکز وجود ندارد، این سیستم می تواند گزینه مناسبی باشد.نوسان قیمت فولاد آلیاژی می تواند بر هزینه نهایی اجرای عرشه فولادی تأثیر مستقیم داشته باشد و انتخاب نوع مرکب یا غیر مرکب را تحت تأثیر قرار دهد.
سوالات متداول
خیر، در پروژه های کوچک با دهانه کوتاه، عرشه غیر مرکب می تواند اقتصادی تر باشد.
بله، نصب صحیح گل میخ ها و کنترل کیفیت جوشکاری برای عملکرد مناسب ضروری است.
بله، با کاهش وزن سقف، بار وارده به فونداسیون کمتر شده و می توان مقاطع کوچک تری طراحی کرد.
روشا رشیدی هستم، فارغ‌التحصیل رشته ادبیات فارسی. حدود چهار ساله که به صورت حرفه‌ای تو حوزه تولید محتوا فعالیت می‌کنم. تو این مدت تونستم با تکیه بر علاقه و دانشم تو زمینه ادبیات و نویسندگی، متن‌های تاثیرگذار و هدفمندی برای نشریه‌ها، سایت‌ها و برندهای مختلف بنویسم. همیشه سعی کردم نیاز مخاطب رو خوب بشناسم و محتوایی تولید کنم که هم ارزشمند باشه، هم بتونه به هدف پروژه کمک کنه. تخصصم بیشتر تو نوشتن محتوای وب، مقاله‌های تخصصی، داستان‌نویسی و مدیریت محتوای شبکه‌های اجتماعیه. سعی می‌کنم با خلاقیت، دقت و به‌روز بودن، چیزی خلق کنم که تو ذهن مخاطب موندگار بشه.