جوشکاری لوله های گاز، یکی از حساس ترین و حیاتی ترین فرآیندهای صنعتی به شمار می رود که کوچک ترین خطا در آن می تواند به فجایع جبران ناپذیری منجر شود. از این رو، شناخت اصول علمی و فنی این فرآیند برای فعالان حوزه تاسیسات، خطوط انتقال گاز و صنایع پتروشیمی ضروری است. هدف این آموزش، ارائه ی نگاهی جامع و عملی به روش های مختلف جوشکاری لوله گاز، تجهیزات مورد نیاز، نکات ایمنی و مراحل اجرایی کار است تا راهنمایی مؤثر برای مهندسان، تکنسین ها و کارآموزان باشد.
شما همچنین می توانید برای اطلاع از قیمت لوله گاز با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.
در جوشکاری لوله های گاز، انتخاب روش مناسب با توجه به نوع لوله، ضخامت آن، موقعیت جوش و شرایط محیطی اهمیت بسزایی دارد. سه روش اصلی که بیشترین کاربرد را دارند عبارت اند از:
هر یک از این روش ها مزایا و محدودیت هایی دارند که در ادامه به تفصیل به آن ها پرداخته می شود.
جوشکاری قوس الکتریکی یکی از متداول ترین روش ها در صنایع نفت و گاز به شمار می رود. در این روش، قوس الکتریکی ایجاد شده میان الکترود و سطح لوله، حرارتی بالا تولید می کند که باعث ذوب فلز پایه و اتصال دقیق آن ها می شود. از مزایای اصلی این روش، سرعت بالا، کیفیت خوب اتصال و امکان اجرای آن در موقعیت های افقی و عمودی است. با این حال، نیاز به مهارت بالا و کنترل دقیق پارامترها مانند شدت جریان و فاصله قوس از الزامات آن است.
جوشکاری دستی با الکترود پوشش دار (SMAW) یکی از قدیمی ترین و همچنان پرکاربردترین روش ها در اتصال لوله های گاز به شمار می رود. در این روش، الکترود هنگام ذوب شدن، ماده پرکننده را تأمین کرده و پوشش آن نیز با ایجاد گاز محافظ، از اکسیداسیون جلوگیری می کند. این روش به دلیل قابلیت اجرا در محیط های باز، مقاومت در برابر باد و رطوبت و عدم نیاز به تجهیزات پیشرفته، در بسیاری از پروژه های لوله کشی شهری و روستایی کاربرد دارد.
روش جوشکاری زیر پودری (SAW) برای پروژه هایی با مقیاس بزرگ، مانند خطوط انتقال بین شهری، بسیار مطلوب است. در این تکنیک، قوس الکتریکی در زیر لایه ای از پودر جوشکاری پنهان می شود که علاوه بر محافظت از فلز مذاب، سبب افزایش عمق نفوذ و کاهش پاشش می شود. نتیجه ی این روش، جوشی با کیفیت بالا، یکنواخت و بدون نقص های سطحی است. البته اجرای این روش نیازمند تجهیزات خاص و امکان پذیر بودن موقعیت کاری به صورت افقی است.
رعایت ترتیب و دقت در اجرای مراحل جوشکاری، ضامن ایمنی و دوام لوله کشی خواهد بود. مراحل اصلی این فرآیند به شرح زیر است:
سوالات متداول درباره ی جوشکاری لوله گاز
جوشکاری لوله گاز بیشتر با چه روشی انجام می شود؟
بیشتر پروژههای جوشکاری لوله گاز با روش الکترود دستی (SMAW) انجام میشوند، به خصوص در شرایطی که فضای کاری محدود یا متغیر است. این روش به دلیل سادگی تجهیزات، قابلیت اجرا در فضای باز و تطبیقپذیری بالا، انتخاب اول در بسیاری از پروژهها است. در کنار انتخاب روش مناسب جوشکاری، توجه به کیفیت و قیمت لوله مورد استفاده نیز از عوامل مهم در موفقیت پروژههای لولهکشی گاز به شمار میرود.
جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود باز انجام می شود و انعطاف بالایی دارد، اما پاشش و دود بیشتری تولید می کند. در مقابل، جوشکاری زیر پودری از قوس مخفی در زیر پودر استفاده می کند که باعث جوشی تمیزتر، عمیق تر و با کیفیت تر می شود، ولی فقط در شرایط افقی و کارگاهی قابل اجرا است.
بله، اجرای جوشکاری در پروژه های گازی نیازمند داشتن گواهی صلاحیت فنی از سوی نهادهای معتبر است. همچنین، جوشکار باید آزمون های تایید صلاحیت جوش (WQT) را با موفقیت بگذراند و تحت نظارت مهندس ناظر یا بازرس فنی فعالیت کند.
برای اطمینان از کیفیت جوش، از آزمون های غیر مخرب (NDT) مانند رادیوگرافی (RT) یا آلتراسونیک (UT) استفاده می شود. این آزمون ها بدون تخریب اتصال، عیوب داخلی مانند ترک، تخلخل یا عدم نفوذ را آشکار می کنند.
خطرات این نوع جوشکاری شامل نشت گاز، انفجار، سوختگی، شوک الکتریکی و دود سمی است. استفاده از تجهیزات ایمنی مناسب، تهویه ی کافی، رعایت استانداردها و اجرای تست فشار و نشتی از مهم ترین راهکارهای کاهش این خطرات است.