طول مهاری میلگرد چیست؟

تکنولوژی های نوین در زمینه بتن ریزی و مسلح سازی، همواره به دنبال یافتن راهکارهایی برای بهبود عملکرد سازه ها بوده اند. امروزه با بهره گیری از استانداردها و آیین نامه های دقیق ملی و بین المللی، مهندسان توانسته اند روش هایی متنوع برای ایجاد مهار مناسب در بتن پیدا کنند و به همین دلیل مفهوم جدیدی نیز در این حوزه به وجود آمده است که طول مهار میلگرد نام دارد. در این مقاله به توضیح این مفهوم مهم خواهیم پرداخت. 

برای خرید میلگردهای باکیفیت و مشاوره در زمینه رعایت طول مهاری، می توانید از خدمات تخصصی ثامن تجارت بهره مند شوید.

تعریف طول مهاری میلگرد

طول مهاری میلگرد به حداقل طولی گفته می شود که یک میلگرد باید به طور کامل در داخل بتن فرو رود تا بتواند نیروهای وارده بر سازه را به طور صحیح منتقل کند و چسبندگی مطلوب بین فولاد و بتن ایجاد شود. این مفهوم از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که نقش تعیین کننده ای در تضمین یکپارچگی و استحکام سازه های مسلح بتنی دارد؛ در واقع، عملکرد صحیح میلگردها در انتقال نیروهای کششی و خمشی به بتن به شرط رعایت دقیق طول مهاری امکان پذیر است. در صورت عدم رعایت این نکته، ممکن است میلگرد لغزش کند و این اتفاق منجر به بروز ترک های ناخواسته و حتی خرابی های جدی در سازه شود. 

جالب است بدانید که طول مهاری میلگرد یک عدد ثابت نیست و تعیین صحیح طول مهاری از طریق محاسبات دقیق مبتنی بر ویژگی های مکانیکی هر دو ماده بتن و فولاد، شرایط محیطی و نحوه اجرای بتن ریزی انجام می گیرد. مهندسان با بهره گیری از جداول استاندارد و آیین نامه های ملی و بین المللی، مانند آیین نامه های نظام مهندسی ساختمان، حداقل طول مورد نیاز را به دست می آورند. 

تفاوت طول مهاری میلگرد با خم سر میلگرد

شاید سوال کنید که آيا طول مهاری میلگرد همان خم سر میلگرد است یا با آن فرق دارد؟ در بخش قبل گفتیم که طول مهاری میلگرد به حداقل طولی اطلاق می شود که میلگرد باید به صورت کامل در داخل بتن فرو رود تا بتواند نیروهای وارده را به شکل یکنواخت منتقل کند. از سوی دیگر، خم سر میلگرد بخشی از میلگرد است که برای ایجاد زاویه های مشخص نظیر ۹۰ یا ۱۸۰ درجه، جهت بهبود اتصال و افزایش مقاومت سازه مورد استفاده قرار می گیرد. در برخی موارد، به دلیل اشتباه در تفسیر، ممکن است خم سر میلگرد به عنوان بخشی از طول مهاری محاسبه شود؛ این موضوع می تواند منجر به کاهش میزان واقعی میلگرد فرو رفته در بتن گردد. در نتیجه، نیروهای وارده به سازه به درستی منتقل نمی شوند و احتمال لغزش یا شکست سازه افزایش می یابد. 

در کنار رعایت اصول طول مهاری میلگرد، اطلاع از قیمت میلگرد به روز می تواند در برنامه ریزی دقیق پروژه های ساختمانی نقش مهمی ایفا کند.

روش های مهار میلگرد

در سازه های بتنی، از روش های مختلفی برای ایجاد طول مهاری کاشت میلگرد استفاده می شود که هر کدام با توجه به محدودیت های فضایی، نوع سازه و الزامات آیین نامه های اجرایی انتخاب می شوند.

اولین روش، مهار مستقیم آرماتور است؛ در این شیوه، میلگرد به طور مستقیم در بتن قرار گرفته و همپوشانی کافی با آن ایجاد می شود. هرچه طول بیشتری از میلگرد در بتن فرو رود، قدرت اتصال افزایش یافته و انتقال نیرو به صورت یکنواخت اتفاق می افتد. این روش به دلیل سادگی اجرا و کارایی بالا در بسیاری از سازه های معمولی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.

روش دوم، مهار میلگرد با خم قائم (90 درجه) است؛ در برخی از سازه ها مانند دیوارها یا ستون هایی که عرض محدودی دارند، امکان فرو بردن کامل میلگرد به صورت مستقیم وجود ندارد. در این موارد، انتهای میلگرد تحت زاویه 90 درجه خم می شود تا بخش کافی از آن در بتن به عنوان طول مهاری درگیر گردد. نکته مهم در این روش، تعیین دقیق نقطه خم کردن و رعایت طول بخش مستقیم قبل از خم معروف به LDH مطابق با آیین نامه اجرایی ساختمان است؛ چرا که هرگونه تغییر در این ضوابط می تواند باعث کاهش میزان واقعی میلگرد فرو رفته و در نتیجه کاهش چسبندگی شود.

روش سوم، مهار میلگرد با خم 180 درجه است؛ در این روش، میلگرد پس از فرو بردن در بتن، به گونه ای خم می شود که زاویه ایجاد شده برابر با 180 درجه باشد. این شیوه در شرایطی به کار می رود که نیاز به افزایش سطح تماس و چسبندگی بیشتر بین میلگرد و بتن احساس شود. 

روش چهارم شامل ایجاد طول مهاری میلگرد با استفاده از وصله مکانیکی است. این روش به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد و معمولاً در مواردی که محدودیت های فضایی یا شرایط اجرایی مانع استفاده از روش های همپوشانی یا خم کردن سنتی می شوند، به کار می رود. به عنوان مثال، در پیکربندی هایی مانند استفاده از بولت ها در Base Plate یا در طبقه آخر سازه که اجرای خم به دلیل محدودیت های موجود دشوار است، از وصله مکانیکی بهره گرفته می شود. 

عوامل مؤثر در تعیین طول مهاری میلگرد

در تعیین طول مهاری میلگرد، اولین و شاید مهم ترین عامل، سایز یا قطر میلگرد است؛ چرا که میلگردهای با مقطع بزرگتر به دلیل داشتن سطح تماس بیشتر نیازمند طول مهاری بیشتری هستند تا بتوانند نیروهای وارده را به صورت یکپارچه به بتن منتقل کنند. علاوه بر این، تنش تسلیم فولاد  نیز از دیگر عوامل حیاتی محسوب می شود؛ میلگردهایی که دارای تنش تسلیم بالاتری هستند، نیازمند طول مهاری بیشتری به منظور مقاومت در برابر نیروهای کششی و جلوگیری از لغزش می باشند.  مقاومت فشاری بتن  نیز در این میان نقش معکوس ایفا می کند؛ بتن های با مقاومت بالاتر به دلیل داشتن چسبندگی بهتری ممکن است نیازمند طول مهاری کمتری باشند، اما همچنان این مقدار باید به دقت محاسبه شود.

 پوشش بتن که به عنوان لایه محافظ اطراف میلگرد عمل می کند، از دیگر عوامل مؤثر است؛ پوشش کافی علاوه بر محافظت از میلگرد در برابر خوردگی و آسیب های محیطی، به بهبود اتصال بین بتن و فولاد کمک می کند. همچنین، فاصله بین آرماتورها اهمیت ویژه ای دارد؛ در صورتی که میلگردها بیش از حد به یکدیگر نزدیک باشند، انتقال نیرو به صورت یکنواخت انجام نمی شود و نیاز به طول مهاری بیشتر برای جبران عدم یکنواختی نیرو احساس می گردد. شرایط محیطی نظیر دما و رطوبت نیز بر ویژگی های بتن تأثیرگذار هستند و ممکن است در برخی مناطق یا پروژه های خاص، نیاز به تنظیمات متفاوت در محاسبات طول مهاری باشد.

اگر دنبال خرید انواع میلگرد و آهن آلات برای پروژه های خود هستید، به شما توصیه می کنیم قیمت ها را مقایسه کرده و نیاز خود را به درستی شناسایی کنید. همکاران ما در ثامن تجارت آماده خدمت به شما عزیزان هستند تا شما بتوانید انواع آهن آلات را با بهترین قیمت و کیفیت خریداری کنید.

سوالات متداول